Tác dụng kính lọc cho máy ảnh số

Có hai loại kính lọc: có màu và không màu. Loại có màu dùng để tạo hiệu ứng đặc biệt về màu sắc của bức ảnh. Loại không màu được lắp thường xuyên nhằm bảo vệ ống kính và tạo ra sự thay đổi về độ sắc nét của bức ảnh theo ý đồ của người chụp.

Ảnh chụp với kính lọc Cokin. Ảnh: Photofilter.

Hầu hết những nhiếp ảnh gia nhà nghề khi được tham khảo ý kiến đều đưa ra nhận xét rằng: Một bức ảnh đẹp, ấn tượng, ngoài việc phụ thuộc vào kỹ năng của người cầm máy, kỹ thuật nhiếp ảnh, thì việc chọn và sử dụng các công cụ hỗ trợ cũng là một yếu tố quan trọng không kém trong quá trình tạo nên tác phẩm. Kính lọc (filter) được xem là một công cụ hỗ trợ khá tốt trong việc khai thác triệt để và tạo hiệu ứng đặc biệt cho bức ảnh.
Kính lọc là một thiết bị quang học bổ trợ thêm cho ống kính, nó hoạt động như một thấu kính thêm vào cho cấu trúc của ống kính vốn đã rất phức tạp. Chất lượng của kính lọc có thể làm ảnh hưởng tới chất lượng ảnh. Kính lọc phải có chất lượng và được tráng phủ nhiều lớp trên bề mặt để có thể loại bỏ tối đa các hiện tượng quang sai, phản xạ.

Tác dụng của kính lọc

Kính lọc màu. Ảnh: Sbig.

Kính lọc được dùng như một công cụ để bảo vệ bề mặt của tiền thấu kính, giúp tránh khỏi những ảnh hưởng xấu từ bên ngoài như nước, cát, vết tay, vật nhọn có nguy cơ làm xước mặt kính... Bên cạnh tác dụng bảo vệ, nó còn đóng một vai trò khá quan trọng trong việc tạo hiệu ứng về màu sắc cũng như độ nét của hình ảnh. Với một bức ảnh trắng, đen được chụp với kính lọc màu, bạn sẽ thấy màu sắc và độ tương phản của bức ảnh được tăng lên rõ rệt so với bức ảnh trắng đen không dùng kính lọc. Những vật thể trong ảnh có màu trùng với kính lọc sẽ sáng lên và những màu bổ túc khác cho nó sẽ sậm lại. Bức ảnh sẽ trở nên sắc nét và rực rỡ một cách tự nhiên.

Một số kết quả khi dùng kính lọc màu cho ảnh trắng đen

- Màu vàng sẽ làm sậm trung bình màu trời xanh và bóng cây nhưng làm màu da sáng lên và giảm đáng kể các tì vết trong ảnh chân dung. - Màu cam làm sậm màu trời, có tác dụng che tàn nhang và các mạch máu trên da. - Màu đỏ biến trời xanh thành sậm đen và tăng độ tương phản của cảnh vật dưới ánh nắng và bầu trời xanh. - Màu xanh lục làm nổi rõ hình phong cảnh trong sương mờ và làm nhạt cây lá để nổi bật chủ thể là những bông hoa.

Khi lắp thêm kính lọc, vô hình trung ta đã ghép thêm một lớp không gian khác cho ống kính. Điều đó có nguy cơ dẫn đến những phản xạ ánh sáng ngoài mong muốn, biến dạng hình ảnh trong những trường hợp chụp ngược sáng hay ánh sáng quá mạnh. Cũng cần phải nói thêm rằng, hầu như các máy chụp ảnh kỹ thuật số đều trang bị những kính lọc "điện tử" đi liền trong máy. Các chuyên gia photoshop lại có thể thay hiệu ứng đó bằng kỹ thuật photoshop. Tuy nhiên, chất lượng bức hình không thể đẹp và thay thế được hiệu ứng tạo từ kính lọc trực tiếp.

Một số loại kính lọc thông dụng

Kính lọc của Hoya. Ảnh: Tokocamzone.

Thông dụng nhất trong số các loại kính lọc trên thị trường là Hoya, B+W và Cokin. Ngoài ra, còn có các nhãn hiệu: Tiffen, Kenko, Bower, Digital.
Kính Hoyal phục vụ cho phần lớn các nhiếp ảnh gia chuyên và không chuyên. Tuy nhiên, dù có chất lượng khá tốt nhưng Hoya vẫn chưa phải là gam kính lọc chuyên dụng cho dân chuyên nghiệp thực sự. B+W là mác nổi tiếng nhất việc đáp ứng đầy đủ những tiêu chuẩn Pro của thế giới và thỏa mãn được các nhu cầu của dân chuyên nghiệp. Cokin cũng là một nhãn hiệu lâu đời, nổi tiếng nhờ vào tính phổ thông, độc đáo trong tính năng sử dụng và phong phú với nhiều chủng loại kính khác nhau.

Phương pháp bảo quản

Bạn nên dùng bao chuyên dụng để đựng kính lọc. Nó sẽ giúp bạn thuận tiện trong khi di chuyển và cất giữ, tránh để kính bị bụi, bị trầy xước và bị va đập. Ngoài ra, tuyệt đối không bọc bằng nilon vì sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng của kính và nên để ở nơi khô ráo, thoáng mát. Khi lau kính lọc, bạn nên sử dụng miếng vải cotton mềm giống như loại khăn chuyên dụng bằng microfibre, tuyệt đối không dùng các chế phẩm hóa học để lau vì như vậy sẽ làm hỏng các lớp tráng phủ trên đó. Nếu kính bị bẩn, tốt nhất bạn nên dùng nước thường và khăn cotton mềm để lau nhẹ. Một nguyên tắc mà nên ghi nhớ là: Kính lọc phải luôn luôn sạch sẽ.
Thông thường, bạn hoàn toàn có thể sử dụng kết hợp nhiều kính lọc khác nhau để tạo hiệu quả mong muốn. Nếu sử dụng hai kính có cùng chỉ số thì bạn có thể đơn giản nhân đôi chỉ số này hoặc hiệu chỉnh ánh sáng cần thiết theo thứ tự của từng chỉ số một. Nhìn chung, kính lọc không ảnh hưởng tới độ chính xác của AF cũng như kỹ thuật.