4 điều cần biết trước khi mua DLSR

Có nên chuyển sang chơi DSLR?

Nếu có một hay nhiều lý do sau, bạn chưa nên chuyển sang chơi DSLR.

Lý do thứ nhất

Nếu bạn chưa biết khẩu độ mở là gì, tốc độ của chập và chiều sâu ảnh trường là gì cũng như chưa biết gì về các kỹ thuật nhiếp ảnh cơ bản, bạn chưa nên chơi DSLR. Mặc dù trên hầu hết các máy DSLR đều có chế độ tự động hoàn toàn (full-auto) như trên các máy du lịch, việc mua một chiếc DSLR để sử dụng như máy du lịch là hoàn toàn lãng phí và thật buồn cười, ngay cả khi chế độ tự động hoàn toàn của DSLR cho hình ảnh đôi phần tốt hơn so với máy du lịch. Nếu chỉ sử dụng chức năng tự động, tội gì bạn phải mang vác một chiếc DSLR to oành, nặng chịch chỉ để làm công việc của một vật nhỏ xinh bỏ vừa túi áo. Hơn thế nữa, nếu chưa biết chụp, không cẩn thận lại bấm nhầm vào nút này nút kia trên chiếc DSLR phức tạp để rước về những bức ảnh… đầy thất vọng. Trong trường hợp này, bạn nên sử dụng nửa số tiền định mua DSLR để sắm một chiếc máy du lịch loại tốt sẽ hiệu quả và dễ chịu hơn nhiều. Xin nói thêm rằng, các nhà sản xuất rất hiểu tâm lý thích tỏ ra sành chơi của người tiêu dùng nên thường tích hợp chế độ tự động hoàn toàn vào máy DSLR để tăng lượng khách hàng quan tâm; nhưng nếu bạn điều tra đa phần dân chơi DSLR thứ thiệt, bạn sẽ thấy họ chẳng bao giờ vặn cái nút chuyển chế độ sang chế độ tự động màu xanh này cả!

Lý do thứ hai

Nhưng DSLR có ống kính zoom lớn hơn nhiều máy du lịch, cho phép chụp ảnh rộng hơn và đẹp hơn? Không hoàn toàn như vậy. Các ống zoom của DSLR lớn do thân máy gắn cảm biến lớn nên phải dùng các loại ống kính đó mới thích hợp. Có nhiều loại máy du lịch có độ zoom rất lớn lại cho hình ảnh rất sáng và rõ nét không kém. Sau khi chuyển sang chơi DSLR, bạn sẽ nhận thấy các ống zoom đa năng giá rẻ bán kèm thân máy DSLR có rất nhiều hạn chế, hình ảnh thường tối hơn, độ sắc nét cũng không cao. Khi sử dụng ở chế độ tự động, với các ống zoom này, máy sẽ phải giảm tốc độ chụp khiến đa phần ảnh bị nhòe, trông rất mất cảm tình. Và sau cùng bạn sẽ nhận ra rằng, để tậu được các ống zoom cho hình ảnh đủ sáng khi chụp trong môi trường ánh sáng yếu, bạn sẽ phải bỏ ra những khoản tiền không nhỏ, nhiều khả năng là lớn hơn số tiền tậu thân máy rất nhiều. Thế là, một tiền gà, ba tiền thóc, theo thì cũng dở, bỏ không xong. Đó là chưa kể tới việc khi dùng DSLR, bạn sẽ thấy mỗi loại ống kính chỉ phục vụ tốt một chức năng chụp ảnh nhất định; và thế là lại phải mệt mỏi theo đuổi xây dựng đội ngũ ống kính nếu không muốn chiếc thân máy hoành tráng kia bị mốc meo trong tủ quần áo.

Lý do thứ ba

Bạn có thể sẽ lý luận: Nhưng DSLR có thể chụp ảnh đẹp hơn. Tôi muốn chụp những bức ảnh đẹp khi đi du lịch. Quả đúng DSLR là công cụ tốt để tạo ra những bức ảnh đẹp và chuyên nghiệp NẾU… bạn biết sử dụng và biết đầy đủ các kỹ thuật chụp ảnh. Với đa phần người không biết kỹ thuật chụp ảnh, các chức năng này trở nên phản tác dụng. Nhiều bạn bỏ cả vài tháng lương, thậm chí để dành cả vài năm để mang về niềm vui trong vài ngày đầu mới mua DSLR và những ngày dài thất vọng còn lại, nhiều người mua DSLR xong đành bỏ xó, thậm chí ngượng không dám mang ra chụp vì sợ mọi người háo hức chờ đợi những bức ảnh cũng đẹp và chuyên nghiệp như chiếc DSLR mang theo. Để sử dụng được một chiếc DSLR, bạn sẽ phải mất rất nhiều thời gian và công sức để học sử dụng các chức năng của máy, và tốn thời gian hơn thế nhiều để học các kỹ thuật và nghệ thuật nhiếp ảnh. Chừng nào bạn cảm thấy chưa thể đầu tư công sức và thời gian vào thú vui tốn kém này, lời khuyên vẫn là: Không nên chuyển sang DSLR.

Lý do thứ tư

A, đấy nhé. DSLR giúp tôi có cơ hội học nhiếp ảnh, tại sao lại không nên chuyển sang DSLR là thế nào! Đúng và cũng không đúng. Nếu muốn thực sự đi sâu vào nghệ thuật nhiếp ảnh và có quyết tâm theo đuổi lâu dài, DSLR sẽ là công cụ không thể thiếu được để dần dần phát triển kỹ năng và nghệ thuật. Tuy nhiên, với đa phần người chơi ảnh cho vui, ảnh lưu niệm, tư liệu, v.v… thì máy ảnh du lịch cũng hoàn toàn đáp ứng được đa phần nhu cầu. Vả lại, phần lớn các yếu tố trong nhiếp ảnh không phụ thuộc vào thiết bị mà phụ thuộc vào con mắt sáng tạo và cách nhìn vạn vật. Bạn sẽ không cần một chiếc DSLR để cúp hình đẹp, cũng không cần DSLR để có thể tạo những bức ảnh hài hước, ảnh sự kiện độc đáo mà hàng triệu người sẽ phải tìm xem khi đưa lên internet, và bao thứ khác. Tất nhiên, nếu bạn muốn làm chủ mọi kỹ thuật và thủ pháp nghệ thuật trong nhiếp ảnh, DSLR là lựa chọn đúng đắn; còn ngoài ra, ý định chuyển sang chơi DSLR là chưa hợp lý.

Bạn vẫn còn ham muốn chuyển sang chơi DSLR? Hãy đọc kỹ lại bốn lý do trên và đưa ra quyết định cuối cùng cho chính mình.

_____________________
Ghi chú:
- SLR (Single Lens Reflex): Máy ảnh ống kính đơn phản xạ
- DSLR (Digital Single Lens Reflex): Máy ảnh ký thuật số ống kính đơn phản xạ


Khi giá cả "không thành vấn đề", nhiều người dùng băn khoăn trước câu hỏi "Mua máy ảnh compact hay máy ảnh DSLR?". Để trả lời cho câu hỏi này, bạn phải thực sự hiểu nhu cầu dùng máy ảnh của bạn.
Hiện nay, ranh giới giá cả giữa máy ảnh DSLR và máy ảnh compact đã mờ dần, khi ngày càng có nhiều model máy compact được trang bị rất nhiều tính năng tương tự máy DSLR và giá cả vì thế tăng lên, còn máy DSLR thì có xu hướng giảm giá thành để tiếp cận nhiều người dùng hơn. Ngoài ra, nhiều người dùng sẵn sàng bỏ tiền để mua hẳn một chiếc DSLR chụp ảnh cho "hầm hố" với niềm tin rằng máy chuyên nghiệp sẽ cho chất lượng ảnh tốt hơn là dòng compact bán chuyên. Điều này có thể dẫn bạn tới sự lãng phí và cả… mệt mỏi không cần thiết, vì máy ảnh DSLR khá cồng kềnh và nhiều chức năng không dễ sử dụng, trong khi đơn giản bạn chỉ chụp ở chế độ Auto.
Trước tiên, cần phải khẳng định rằng số "chấm" của máy ảnh không phải là tất cả. Một chiếc máy ảnh compact 10 megapixel sẽ không thể cho chất lượng ảnh bằng một chiếc DSLR chỉ có 8 megapixel. Lý do nằm ở cảm biến ảnh. Cảm biến ảnh ở máy ảnh compact nhỏ hơn cảm biến ảnh ở máy ảnh DSLR tới 25 lần. Cảm biến ảnh nhỏ sẽ khiến các điểm ảnh có kích thước nhỏ hơn và khiến chúng nhận được ít ánh sáng hơn nên hình ảnh kém mịn hơn, do đó máy ảnh compact sẽ phải chụp ở mức ISO thấp hơn và ảnh dễ bị nhiễu hơn. Do đó, có thể khẳng định chất lượng ảnh của máy ảnh DSLR là cao hơn máy ảnh compact. Dù vậy, những phân tích ưu và nhược điểm của máy ảnh DSLR và máy ảnh compact dưới đây sẽ giúp bạn có thêm thông tin cho quyết định của mình.
Ưu điểm của máy ảnh DSLR
- Chất lượng hình ảnh: Máy ảnh DSLR luôn có kích thước của cảm biến lớn hơn, giúp mang lại kích thước điểm ảnh lớn hơn, cho phép chụp ở ISO cao hơn, tốc độ màn trập nhanh hơn và ít xảy ra nhiễu hạt.
- Khả năng tùy chỉnh hình ảnh theo ý muốn: Do máy ảnh DSLR sử dụng ống kính rời nên bạn có thể thay đổi các ống kính khác nhau để tạo các hiệu ứng khác nhau, thể hiện được sự sáng tạo của người chụp ảnh. Bạn có thể lắp vào thân máy DSLR hàng chục loại ống kính khác nhau, từ loại ống góc rộng cho đến loại có tiêu cự siêu lớn, cùng với đó là rất nhiều phụ kiện như đèn, kính lọc, tấm hắt sáng… có thể hỗ trợ bạn chụp được những bức ảnh ưng ý. Có thể nói, chất lượng ảnh của máy DSLR phụ thuộc phần lớn vào chất lượng của các ống kính bạn dùng.
- Tốc độ: Tốc độ của máy DSLR vượt trội so với máy compact, cả về tốc độ khởi động, lấy nét, hay độ trễ màn trập.
- Kính ngắm quang học: nhờ gương phản xạ trong máy DSLR mà bạn có thể chụp được bức ảnh như những gì bạn thấy qua kính ngắm.
- Dải ISO rộng: tùy từng máy ảnh khác nhau mà dải ISO sẽ có các mức thiết lập khác nhau, nhưng thông thường các máy ảnh DSLR có nhiều mức ISO cho phép người chụp linh hoạt trong các điều kiện khác nhau.
- Điều chỉnh thông số chụp bằng tay: mặc dù các máy ảnh compact ngày càng được bổ sung các tính năng chỉnh tay phong phú, nhưng hệ thống chỉnh tay trên máy DSLR cho người chụp cảm giác "làm chủ" chiếc máy ảnh và điều khiển được mọi thông số mong muốn, phục vụ hiện thực hóa ý tưởng sáng tạo nhiếp ảnh của họ.
- Duy trì giá trị lâu dài: máy ảnh DSLR thường có giá trị lâu hơn máy ảnh compact, nghĩa là không nhanh chóng bị "mất giá" sau thời điểm ra mắt. Một phần là do máy ảnh DSLR không có tần suất cập nhật nhanh như máy ảnh compact, phần nữa là vì bạn có thể giữ lại thân máy và chỉ cần nâng cấp ống kính tương thích với nó, do đó khoản đầu tư ban đầu cho máy DSLR sẽ kéo dài được nhiều năm, kể cả khi bán lại cũng không bị thua lỗ nhiều.
- Ảnh chụp có chiều sâu hơn: các máy ảnh DSLR luôn cho ảnh có chiều sâu hơn máy compact, nhờ khả năng chỉnh tay phong phú cũng như thay đổi các loại ống kính khác nhau để đạt hiệu ứng mong muốn.
- Chất lượng ống kính tốt: ống kính dành cho máy ảnh DSLR luôn có kích thước lớn hơn và chất lượng tốt hơn, đặc biệt là các dòng ống kính cao cấp. Bạn nên chọn mua ống kính có chất lượng tốt nhất có thể. Một ống kính cao cấp đi với một máy ảnh tầm trung sẽ cho ảnh tốt hơn là một ống kính tầm trung đi với một thân máy cao cấp.
Nhược điểm của DSLR
- Giá: mặc dù giá máy ảnh DSLR đã giảm nhiều, song chỉ giảm mạnh nhất ở các dòng thấp cấp (lower end hay entry level) và giá máy DSLR vẫn cao hơn máy ảnh compact. Chưa kể, khi mua máy ảnh DSLR là bạn sẽ phải chi thêm kha khá tiền cho các loại ống kính, những ống kính bán kèm máy thường cho chất lượng không cao bằng các ống kính được sản xuất riêng. Không phải ngoa khi nói rằng thú chơi ảnh là thú chơi xa xỉ, tốn kém, vì muốn thể nghiệm một hiệu ứng nào đó, bạn cần có một ống kính đặc biệt dành riêng cho việc tạo ra hiệu ứng đó. Ngoài ra, bạn cũng có thể phải mua thêm các phụ kiện khác nữa.
- Kích cỡ và trọng lượng: rất nhiều nhiếp ảnh gia sắm thêm một chiếc máy ảnh compact bên cạnh chiếc DSLR, để tiện mang theo khi đi ra ngoài trong những dịp không muốn vác lỉnh kỉnh máy và các loại ống. Những tay máy chuyên nghiệp thường xuyên phải vác trên vai bộ máy ảnh và ống kính nặng tới vài chục kg, và luôn phải cẩn thận giữ gìn nếu không muốn cả gia tài mấy chục ngàn USD đi tong vì đánh rơi hay va đập đâu đó.
- Bảo dưỡng: việc bảo dưỡng máy ảnh DSLR phức tạp hơn máy ảnh compact nhiều. Nếu bạn cần dùng máy ảnh DSLR với hơn một ống kính, thì mỗi lần bạn thay ống kính là một lần gặp nguy cơ để lọt bụi vào máy. Bụi bám trên cảm biến ảnh thực sự là một vấn đề đau đầu và không phải ai cũng thành thạo việc lau cảm biến nếu không phải chuyên gia. Một số máy ảnh DSLR hiện đã có tính năng tự làm sạch cảm biến, giúp loại bỏ nỗi lo này. Ngoài ra, để bảo vệ máy khỏi thời tiết nóng ẩm của Việt Nam, bạn phải sắm thêm tủ chống ẩm và phải "chăm sóc" máy kỹ càng.
- Tiếng ồn: máy ảnh DSLR thường "ồn ào" hơn máy compact, mỗi lần chụp là tiếng máy chớp hình kêu tách tách liên tục, có thể gây khó chịu cho người xung quanh. Tuy vậy, nhiều người dùng thích cảm giác nghe những chuỗi tách tách này.
- Phức tạp: dùng máy ảnh DSLR không hề đơn giản, bạn sẽ choáng ngợp nếu không hiểu cách sử dụng máy bởi quá nhiều thông số và tính năng. Tuy nhiên, tất cả các máy ảnh DSLR đều có chế độ tự động hoàn toàn, một số model có các chế độ bán tự động như trên máy ảnh compact nên bạn vẫn có thể dùng chúng. Dù vậy, nếu chỉ chụp chế độ tự động, thì giải pháp mua máy compact có lẽ phù hợp hơn.
- Không có màn hình LCD: nhiều máy ảnh DSLR chỉ có cách duy nhất xác định khuôn hình muốn chụp là thông qua kính ngắm quang học, trong khi một số người dùng thích sử dụng màn hình LCD hơn. Hiện nhiều mẫu DSLR mới đã được trang bị thêm màn hình LCD, nhiều loại có thể xoay lật màn hình được. Mặc dù vậy, lưu ý là chế độ ngắm qua màn hình sẽ không chính xác bằng qua kính ngắm.
Ưu điểm của máy ảnh compact
Máy ảnh compact, dù thế nào, vẫn có chỗ đứng riêng của chúng. Tùy theo ngân sách, mục đích chụp ảnh, đối tượng chụp mà bạn có thể lựa chọn cho mình một chiếc máy ảnh compact vừa gọn nhẹ, thời trang, vừa dễ sử dụng mà lại không quá đắt.
- Kích cỡ và trọng lượng: nhờ kích thước nhỏ gọn bỏ vừa túi áo hay túi xách mà máy ảnh compact có thể được mang theo tới mọi nơi. Trọng lượng nhẹ nhàng của máy cũng dễ cho bạn cầm máy khi chụp đỡ bị rung tay, có thể sử dụng trong hầu hết mọi hoàn cảnh chụp.
- Hoạt động yên tĩnh: ít khi máy ảnh compact gây ồn khi bạn chụp ảnh
- Chế độ tự động: chất lượng ảnh của máy ảnh compact thay đổi theo các tùy chọn thông số, nhưng chế độ tự động luôn cho chất lượng ảnh khá tốt. Các nhà sản xuất cũng thừa biết rằng chế độ này được người dùng thường xuyên sử dụng, nên máy ảnh compact ngày càng được cải tiến để có thể chụp ảnh tự động thông minh hơn.
- Giá cả: nói chung giá máy ảnh compact rẻ hơn khá nhiều so với máy DSLR, mặc dù các model cao cấp cũng có giá khá cao.
- Màn hình LCD: tất cả máy ảnh compact đều gia tăng tính tiện dụng cho người dùng bằng một màn hình LCD, giúp họ dễ dàng xác định được khuôn hình muốn chụp. Một số máy còn có màn hình xoay lật được để chụp được các góc ảnh khó.
Nhược điểm của máy ảnh compact
- Chất lượng ảnh: máy ảnh compact thường có cảm biến nhỏ nên chất lượng ảnh thấp hơn. Mặc dù vậy, nếu bạn không có ý định dùng các bức ảnh chụp được để phóng to hoặc sử dụng vào các mục đích chuyên nghiệp thì chất lượng ảnh của máy compact hoàn toàn đáp ứng nhu cầu của bạn.
- Dải ISO nhỏ hơn máy DSLR: hạn chế điều kiện chụp.
- Tốc độ: chậm hơn nhiều so với máy DSLR
- Lệ thuộc vào LCD: do có màn hình LCD nên ít người sử dụng dùng tới kính ngắm khiến bộ phận này trở nên dư thừa, một số model đã loại bỏ kính ngắm, do đó nếu chẳng may màn hình có trục trặc thì bạn cũng không có cách nào ngắm trước khi chụp.
- Tính năng chỉnh tay hạn chế: ngày càng nhiều máy ảnh compact có chế độ chỉnh tay phong phú, song vẫn là một nút Av (ưu tiên khẩu độ) hay Tv (ưu tiên tốc độ) mà nhiều người dùng phải mày mò nhiều trong menu của máy mới sử dụng được. Chúng không thuận tiện như trên máy DSLR.
- Khả năng tùy biến kém hơn. Khi bạn mua một chiếc máy ảnh compact là bạn đã gắn liền với các tính năng của nó trong nhiều năm mà không thay đổi gì được, trừ khi mua một chiếc máy khác. Máy ảnh DSLR thì khác, cho bạn thay đổi ống kính để tìm kiếm những hiệu ứng khác lạ. Một số máy ảnh compact cũng cho phép bạn sử dụng thêm phụ kiện, nhưng đa số người dùng không mua thêm các phụ kiện này.
Một giải pháp "trung hòa" nếu bạn phân vân giữa hai loại máy ảnh trên, đó là máy ảnh ống kính rời không gương lật. Đây là loại máy ảnh mới được các nhà sản xuất đưa ra gần đây, trong đó điển hình là Panasonic G-Series, Olympus PEN, Sony NEX, Samsung NX.
Ưu điểm: Nếu bạn không cần tới kính ngắm, máy ảnh không gương lật cung cấp cho bạn hầu hết các tính năng của máy ảnh DSLR trên một thân máy compact nhỏ gọn hơn nhiều: cảm biến lớn, cơ chế màn trập nhanh, ống kính thay đổi được, chất lượng ảnh và video tốt hơn, nhiều chế độ chỉnh tay...
Điểm yếu: không có kính ngắm quang, còn đắt, có ít chủng loại ống kính hơn máy DSLR, vẫn chưa thật tiện lợi trong sử dụng hàng ngày.
Kết luận
Nếu bạn ưa thích nhiếp ảnh và muốn được tự mình khám phá thế giới nhiếp ảnh đầy màu sắc và thú vị chứ không chỉ dừng ở việc ghi lại các hình ảnh cuộc sống xung quanh, máy ảnh DSLR là thứ bạn cần. Tuy nhiên, khi mới tập chụp ảnh bằng máy DSLR, bạn nên chọn các dòng máy khởi điểm và ống kính đi kèm để thử nghiệm trước đã, sau đó có thể bán đi và nâng cấp lên đời cao hơn. Bạn phải xác định đây là một thú chơi tốn kém cả thời gian và tiền bạc.
Nếu bạn chỉ muốn "chơi" và giải trí với chiếc máy ảnh và mục đích chụp chủ yếu là chân dung, gia đình, du lịch... thì máy ảnh compact sẽ phù hợp hơn. Kích thước nhỏ gọn của máy giúp bạn dễ dàng mang theo trong mọi hoàn cảnh, việc bảo dưỡng máy cũng không phức tạp và mất thời gian, chi phí cũng không quá cao. Bạn vẫn có thể thử nghiệm các ý tưởng nghệ thuật của mình trên các dòng compact cao cấp với chất lượng hoàn toàn chấp nhận được.
Máy ảnh không gương lật, như đã nói ở trên là một giải pháp trung hòa giữa hai trường phái DSLR và compact, cho bạn chất lượng ảnh gần tương đương DSLR, khả năng hoán đổi ống kính, với giá rẻ hơn và kích thước máy gọn nhẹ hơn rất nhiều.