Có nên mua máy ảnh DSLR thay thế máy compact?

Thuật ngữ “entry level” nói đến nhóm người sử dụng dòng máy DSLR ở giai đoạn bắt đầu “chơi ảnh”, đây cũng là phân khúc bán chuyên (thuật ngữ này cũng được hiểu cho nhóm người chơi ảnh “bình dân”, không chơi thiết bị). Nhóm người này sẽ dần dần nâng cấp lên các phân khúc khác, hoặc là vẫn giữ nguyên ở phân khúc entry level tùy theo nhu cầu. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ đến quý độc giả, những người yêu nhiếp ảnh kinh nghiệm có nên nâng cấp máy ảnh compact lên DSLR ở phân khúc entry level hay không.
Trước hết, chúng ta xét đến những ưu điểm của dòng DSLR so với dòng compact.
Chất ảnh: Dòng DSLR có khá nhiều ưu điểm, trong số đó điều mà người dùng quan tâm nhất vẫn là chất ảnh. Do sử dụng cảm biến lớn hơn so với máy compact nên các dòng DSLR thường cho chất ảnh nét, trong và đẹp hơn hẳn so với máy ảnh compact. Song song đó các dòng DSLR cũng xử lý nhiễu hạt (noise) tốt hơn máy compact.

Chất ảnh của DSLR so với chất ảnh của máy compact. Chế độ cận cảnh, ISO 800
Sử dụng ống kính rời: Ưu điểm tiếp theo là khả năng thay thế ống kính. Thay vì dùng máy compact với ống kính cố định, không thay đổi được thì DSLR cung cấp cho người dùng tính linh động khi máy có thể thay các loại ống kính khác nhau, từ ống kính góc rộng (chụp toàn cảnh tốt) đến các loại ống kính tele, zoom, các loại ống kính chụp chân dung, macro (cận cảnh)… tạo ra những tác phẩm đẹp trong những trường hợp khác nhau.
Các phụ kiện hỗ trợ phong phú, hiệu quả: Cũng ở ưu điểm này mà các dòng DSLR “phát sinh” thêm những ưu điểm khác, người dùng có thể trang bị cho mình các phụ kiện hỗ trợ như đèn flash. Với máy compact, ở nhiều trường hợp đèn flash đánh khá chát, ánh sáng không đẹp thì các dòng DSLR mang lại một chất lượng ảnh với ánh sáng đều, đẹp. Bên cạnh đó, các phụ kiện như filter (kính lọc) cũng tạo ra nhiều hiệu ứng và hỗ trợ cho những tình huống chụp ảnh khác nhau.
Xóa phông tốt và đẹp: Một ưu điểm mà giới người dùng compact muốn chuyển sang DSLR đó là máy DSLR cho khả năng xóa phông tốt và đẹp. Tất nhiên, điều này các dòng máy vẫn có thể làm được nhưng chỉ ở mức tượng trưng.

Ảnh chụp bằng DSLR (ảnh trái) cho khả năng xóa phông tốt so với máy compact (ảnh phải).
Chụp ảnh nhanh và nhiều: Không giống như máy compact, khả năng đáp ứng của máy DSLR sau khi “nhấn cò” là rất tốt. Các dòng máy DSLR sẽ lấy nét nhanh và đúng hơn compact. Với các máy DSLR thuộc phân khúc entry level thì người dùng có thể chụp liên tục ít là 2.5 frame/s. Pin ở máy DSLR cũng là một lợi điểm đáng kể, do pin có dung lượng mAh cao hơn pin của máy compact. Ví dụ: Máy compact có lượng pin trung bình là 750mAh, thì pin thấp nhất của dòng DSLR là 1000mAh.
Chi phí và chất lượng đáng đầu tư hơn máy compact: Với một chiếc máy ảnh DSLR ở phân khúc entry level mà chúng tôi đơn cử như Nikon D40 kèm ống kính 18-55mm sẽ có giá trong khoảng 320-400 USD tùy theo số lần đã chụp (số shots). Hoặc nếu mua mới và bỏ thêm một khoản tiền nữa, người dùng có thể cân nhắc đến dòng Nikon D3100 kit 18-55mm VR với giá chính hãng trong khoảng 620 USD. Bên cạnh đó, các dòng máy có tiếng tăm như Canon EOS 450D, Canon EOS 500D, Canon EOS 550D, Pentax K200D, Pentax K2000, Olympus E-620, Sony Alpha  A230 haySony Alpha A330 với tầm giá từ 410 USD cũng là một lựa chọn đúng đắn.
Cung cấp nhiều khả năng tùy chỉnh: Mặc dù với máy compact người dùng có thể chỉnh tay một số thông số, nhưng rất hạn chế mà không hiệu quả bằng máy DSLR. Với máy DSLR, người dùng có thể làm chủ khẩu độ, tốc độ, ISO, cân bằng trắng, bù trừ sáng… để cho ra những tác phẩm xóa phông, bắt đứng, chuyển động… với chất ảnh chuẩn hơn.
Đó là những ưu điểm so với máy compact, còn nhược điểm thì sao?
Máy không nhỏ gọn bằng compact: Một nhược điểm trước mắt mà bất cứ người dùng nào cũng thấy được là máy DSLR to hơn và không thể bỏ vào… túi quần được. Đây cũng là điều đương nhiên, so với chất ảnh và những tính năng tiện lợi khác mà máy mang lại thì buộc nó phải to lớn hơn các dòng máy compact vốn chỉ được trang bị đơn giản. Tất nhiên, người dùng sẽ chọn máy compact vì họ thích bỏ máy ảnh vào túi quần, tuy nhiên độ an toàn sẽ không cao so với việc bỏ máy DSLR vào trong balô sẽ tránh được các rủi ro, va đập…

Máy DSLR dù ở phân khúc entry level cũng sẽ… không bỏ túi quần được như máy compact.
Giá cao hơn máy compact: Nhược điểm thứ hai đó là máy DSLR đắt hơn máy compact, thuật ngữ “tiền nào của đó” trong trường hợp này rất đúng. Một điểm nữa khá “bất lợi” cho máy DSLR đó là người dùng sẽ phải hao tốn chi phí hơn khi sử dụng máy DSLR, và nếu họ “trót yêu” những chiếc ống kính đắt tiền, những phụ kiện hỗ trợ… thì chi phí sẽ phải tăng cao hơn nữa.
Chụp ảnh không tránh được tiếng ồn: Do máy DSLR sử dụng màn trập, nên mỗi lần chụp ảnh màn trập của máy DSLR sẽ gây ra tiếng ồn, điều này là đặc trung của các dòng DSLR, không thể thay đổi. Tuy nhiên, điều này chỉ ảnh hưởng khi người dùng “tác nghiệp” trong một số tình huống như muốn chụp lén một người thân nào đó một cách tự nhiên mà không muốn họ biết đến…
Tóm lại, tùy theo nhu cầu của người dùng. Với người dùng đam mê chụp ảnh, thích khám phá và thích tự tay sáng tạo những tác phẩm nhiếp ảnh thì các dòng DSLR sẽ phù hợp với họ. Ngược lại, với người dùng chỉ thích tính tiện dùng, không thích phức tạp hay can thiệp sâu vào kỹ thuật sử dụng máy ảnh, chỉ thích chụp với chế độ tự động thì máy compact sẽ là lựa chọn phù hợp.