Phòng tối – Dark room, chính là cái “Công nghệ thủ công” nói trên mà chỉ có ở máy ảnh phim, còn ngày nay người chơi ảnh số chỉ biết đến Photoshop và phòng Lap..
Công bằng mà nói một cách tổng quát rằng: Thời buổi kỹ thuật công nghệ cao bây giờ thì so về thời gian, tính tiện lợi, kinh tế và chất lượng của máy ảnh phim làm sao có thể sánh kịp với máy ảnh số. Nhưng vẫn có những kẻ cuồng si, say mê đến bất tận với những việc làm “lỗi thời” đó với việc chui rúc trong phòng tối, trầy trật với cái “công nghệ thủ công” hàng giờ để có được một tấm ảnh như ý. Vậy hãy tìm hiểu những điều thích thú khi làm ảnh với “công nghệ thủ công” trong phòng tối là như thế nào để thấy được cái điều mâu thuẫn đó và để giải đáp được điều này, xin hãy đọc tiếp bài viết.
Mục đích của bài viết này là dành cho những ai muốn hiểu được quá trình phát triển của nhiếp ảnh nói chung và tìm hiểu về loại máy ảnh phim nói riêng, đồng thời cũng đáp ứng cho những ai muốn dấn thân vào nghề một cách thực thụ từ cái việc tráng phim, rửa ảnh của cái được xem như “công nghệ thủ công”.
Phòng tối như thế nào và có những gì?
Thoạt nghe từ Phòng tối, không mấy ai hình dung ra được nó như thế nào và nó có những gì trong đó cũng như tại sao người ta lại goi nó với cái tên ấy. Nhưng tất nhiên mọi người đều nôm na hiểu được nó phải có những chai lọ hoá chất này kia, những khay, những hộp.. và rồi nó phải tối để phim, giấy ảnh không bị lộ sáng. Cái duy nhât nữa là phải có cái máy phóng ảnh trong đó.
Những trang thiết bị cần thiết của phòng tối
Một phòng tối cơ bản phải hội đủ các điều kiện, đó là phải có máy nước, phải đủ tối và phải thông thoáng. Đầu tiên người ta muốn tráng rửa phim thì phải có nước, bởi sau khi tráng phim bằng hoá chất xong thì bước tiếp theo là rửa phim cũng không kém phần phức tạp vì nó phải được rửa sạch bằng nước để cho phim được sáng trong, tẩy sạch hết hoá chất đọng trên mặt phim mới bảo đảm chất lượng lâu bền khi bảo quản phim lâu dài, mặt khác làm sạch phim là để khi làm ảnh trên máy in, phóng nó sẽ đủ rõ và đẹp cũng như mặt phim không còn đọng thuốc sẽ không còn lo bị mốc, hoen ố nữa. Quan trọng nữa là phim phải được rửa dưới vòi nước chảy chứ không phải trong các khay, chậu bình thường. Điều thứ hai là khi tháo phim ra khỏi máy ảnh để chuẩn bị thực hiện khâu tráng phim, thì độ tối trong phòng phải đủ, tất nhiên là có thứ ánh sáng có thể đảm bảo cho phim không bắt sáng, đó là thứ ánh sáng đỏ yếu được thiết lập duy nhất trong phòng tối để người thực hiện công việc có thể nhìn thấy mọi vật. Điều đó là để đảm bảo cho phim không bị “cháy” trước khi được tráng, nếu không công lao đi chụp cuốn phim đó sẽ trở thành mây khói. Điều thứ ba là sự thông thoáng của phòng tối phải được chú ý đảm bảo để khi ta đóng kín lại để đủ độ tối thì không khí trong phòng phải được điều hoà chứ không người thực hiện công việc sẽ bị nhiễm hoá chất do ngửi phải các loại thuốc làm phim, ảnh. Mặc dù thuốc ảnh của phim đen trắng không phải là chất độc hại, nhưng tiếp xúc trong phòng kín với thời gian dài sẽ gây chóng mặt, đau đầu..Trong diều kiện tốt nhất có thể ta nên đầu tư thêm một chiếc máy hút ẩm. Tuy nhiên trong những hoàn cảnh nhất định người ta cũng có thể tạo ra được một phòng tối từ những điều kiện có thể, miễn sao phải đạt được ba điều trên đây. Mặt khác nếu cẩn thận hơn họ còn dùng những thiết bị cần thiết khác để đảm bảo an toàn tuyệt đối khi thao tác tháo lắp phim, giấy ảnh như loại túi chuyên dùng đặc biệt cho công việc này.
Một số loại túi chuyên dụng đặc biệt dùng để tháo lắp phim
Việc tiếp theo sau khi đã có một phòng tối đủ tiêu chuẩn là các trang thiết bị của nó cũng như những điều cần phải chú ý trong việc sắp đặt mọi thứ trong đó.
Trước tiên, cần lưu ý rằng phòng tối phải tương đối biệt lập để tránh những tác động vô tình từ bên ngoài do người khác gây ra. Hệ thống công tắc đèn phải bố trí riêng biệt, đúng cách, thuận tiện để khỏi bị ai đó bất chợt bật đèn lên hoặc trong khi thao tác đụng chạm vào gây bật công tắc đèn sáng. Việc bố trí công tắc cũng làm sao để người làm việc trong phòng tối dễ sử dụng, tôt nhất là phải ở trong phòng tối (không chung với bên ngoài), phía trên cao, ngay trước mặt vì gần như công tắc đèn rất hay được sử dụng trong quá trình làm phim, ảnh.
Cái quan trọng tiếp theo là hộp rửa phim – Tank, nó là thứ không thể thiếu dùng để tráng phim, cấu trúc của nó là một hộp kín có nắp đậy, trong có vòng để cuộn phim vào và cấu trúc của hộp cho phép ta mở nó ra để đổ thuốc hóa chất đi cũng như cho hóa chất khác vào mà không làm ánh sánh lọt vào hộp ảnh hưởng đến phim.
Việc sử dụng loại hộp này cũng cần một số lưu ý sau: Nên dùng loại khá đắt tiền còn hơn loại rẻ tiền, bởi trên thị trường có bán rất nhiều loại khác nhau, cả về chất lượng và đương nhiên là cả giá cả. Chất lượng cũng như sự tiện lợi khi tráng phim của tank dựa vào giá thành của nó. Loại rẻ thì khi dùng không cho phép cuốn phim vào vòng cuốn khi vòng cuốn bị ướt, điều này rất làm mất thời gian khi ta rửa liên tục với nhiều cuộn phim, mặt khác của tank rẻ tiền là việc nó không cho phép ta xóc ngược tank khi tráng vì có thể làm nước đổ ra ngoài. Tốt hơn hết khi đầu tư ta cố gắng dùng hẳn loại tốt. Hàng rẻ hiện có một số loại như: Kaiser hay Hama, và loại cổ và rẻ tiền nhất thì của Plastimat. Tank tốt nhất và cũng có thể là đắt nhất là của hãng JOBO.
Tank của hãng JOBO.
Thứ dụng cụ nữa để trang bị là Nhiệt kế, đối với ai khi bắt đầu đầu tư một phòng tối cũng như mới bắt đầu sự nghiệp thì nhất thiết nên sắm một cái nhiệt kế để đảm bảo chính xác và đơn giản hoá các bước tiến hành.
Nhiệt kế dùng để kiểm tra nhiệt độ hoá chất khi tráng phim bởi nó ảnh hưởng rất lớn trong quá trình tráng. Nhiệt độ tôt nhất là 20oC, nếu thấp hơn làm cho phim sẽ bị thiếu độ tương phản, như vậy thời gian để tráng sẽ phải rút ngắn và ngược lại. Nhiệt dộ chuẩn để đảm bảo nhất là đúng 20oC. Những người đã từng có kinh nghiệm, kể cả nhiệt độ tăng, hạ trên dưới 2oC (với việc rút ngắn hay kéo dài thời gian) vẫn không ảnh hưởng gì đến kết quả. Nhưng người mới thì cần phải duy trì đúng ở 20oC. Cũng có không ít người lại không cần đến nhiệt kế, họ căn cứ vào loại phim, thời tiết và thuốc mới hay đã qua sử dụng một lần để từ đó chỉ cần ước tính thời gian (đếm nhẩm) là đã có kết quả như mong muốn. Một cách khác nữa là thử thời gian tráng bằng cách cắt lấy một mẩu phim trong hộp chưa bị lộ sáng và nhúng vào nước hóa chất rửa phim và bấm đồng hồ, khi phim chuyển sang màu đen thì ta xem đồng hồ và khoảng thời gian kéo dài đó chính là thời gian tráng phim.
Nhiệt kế
Tiếp đến là một số chai lọ, phễu để rót, đổ hoá chất (nên dùng chai sẫm mầu), ngoài ra còn có bình có nấc chia dung lượng, đũa để quấy và phải có nước tinh khiết dùng khi pha thuốc để đảm bảo sự trong lành cho thuốc, tránh phản ứng với nguồn nước máy không được sạch hoàn toàn hay có các cặn bẩn làm xước phim trong quá trình tráng phim. Hoặc nếu có thể thì dùng nước đun sôi để nguội để pha nhưng phải nhớ dùng vải hay bông gòn lọc qua trước khi dùng. Những lưu ý trên đây mục đích là để giảm thiểu tối đa những gì sẽ gây ra cho chất lượng của phim tráng.
Một số trang bị cần thiết trong phòng tối
Sau cùng là bố trí một số dây phơi và cặp nhựa để phơi phim sau khi tráng cũng như kẹp giấy ảnh sau khi in, phóng.
Hóa chất tráng phim & rửa ảnh
Trên đây là toàn bộ những gì cần nhất cho hoạt động của một phòng tối, cũng như những vấn đề cơ bản nhất để người thực hiện công việc tráng rửa phim hoặc in, phóng ảnh cần biết. Để kết luận bài viết này, xin được nhắc lại những lưu ý rằng nhiệt độ, nồng độ và thời gian tương tác với phim của mỗi loại thuốc là rất quan trọng và cần được giữ đúng để đảm bảo chất lượng của phim. Đặc biệt là nhiệt độ của thuốc hiện hình, với những người có kinh nghiệm cho biết là khi nhiệt độ thuốc hiện chênh trên hoặc dưới nhiệt độ chuẩn 20oC thì kết quả sẽ khác nhau là khá nhiều.
Xem tiếp tại đây
Ý kiến bạn đọc