Những hư hỏng thường gặp và cách bảo quản máy ảnh

Với nhu cầu gia đình, máy ảnh kỹ thuật số hiện đã chiếm lĩnh thị trường. Khá hiện đại, dễ sử dụng, nhưng nếu không biết dùng, hư hỏng ở bộ cảm biến có thể khiến bạn phải trả giá cao. Sau đây là những hướng dẫn cách bảo quản máy ảnh.

Những hư hỏng thường gặp của máy ảnh

Đối với dòng máy ảnh compact

Tỷ lệ hỏng hóc của dòng máy này là 3/10. Phần lớn hỏng hóc thường xảy ra với bộ cảm biến, hay còn gọi làsensor. Có thể xem thành phần này là linh hồn của máy vì nó có khả năng quán xuyến những phần việc quan trọng nhất, từ việc chuyển dữ liệu ánh sáng tự nhiên thành ánh sáng ảnh đến việc quyết định chất lượng độ phân giải ảnh.
Tần suất hoạt động nhiều, cùng quá trình dùng máy không cẩn thận của người dùng: Đánh rơi, cấn hoặc ép mạnh vào máy, điều kiện thời tiết không thuận lợi… đều ảnh hưởng đến bộ phận đặc biệt nhạy cảm này. Bên cạnh đó, việc sử dụng không đúng chức năng, thông số kỹ thuật của máy cũng ảnh hưởng đến sensor.
Các dòng máy compact trên thị trường hiện nay đều dùng công nghệ CMOS và CCD. Theo quy luật, máy dùng công nghệ CMOS thường tiết kiệm được chi phí vì giá thành rẻ do sensor CMOS chỉ cho chất lượng ảnh chỉ ở mức tương đối. Theo đó, khả năng làm việc của máy cũng có giới hạn nhất định.
Riêng sensor CCD đạt chất lượng cao hơn, có thể phóng to, thu nhỏ ảnh và chụp với độ nhạy cao, giá thành cũng đắt hơn… Nhiều khách hàng, do không biết điều trên, đã dùng máy công nghệ CMOS với cường độ cao như của CCD. Do đó, tuổi thọ của sensor bị suy yếu dần. Lâu ngày, nếu không có sự điều chỉnh kịp thời, sensor hỏng cũng là điều tất yếu. Ngược lại, những chiếc máy dùng CCD cũng không phải là “bất khả chiến bại” nên cần cơ chế hoạt động hợp lý.
Dấu hiệu sensor xuống sức là độ sáng trên ảnh không còn chuẩn, hoặc quá sáng, hoặc tối màu dù đã điều chỉnh chế độ cân bằng trắng. Tốc độ chụp sẽ ngày càng chậm chạp, khoảng cách chụp giữa các bức ảnh rất lâu.
Khi sensor hỏng, biện pháp duy nhất là thay mới vì phương pháp phục hồi không mang lại kết quả. Giá thay mới 500.000 - 1.000.000 đồng tuy theo độ phân giải và nhà sản xuất.
Ngoài ra, một số sensor bị lỗi là do nhà sản xuất. Tuy nhiên, con số này không đáng kể và đều được các hãng bảo hành, thanh mới miễn phí. Canon từng bị trường hợp này với các máy A60, 70, 75, 300, 310 (PowerShot) và V3, II, IIs (Ixus).
Ngoài sensor, có một số máy lại hỏng ống kính do không được vệ sinh thường xuyên hay trong quá trình chụp đánh rơi gây ra gẫy ống kính, hư board mạch điện tử. Việc sử chữa và thay mới ống kính ở máy compact khá đắt do nó được thiết kế khép kín trong thân máy và khó tìm hàng.
Một số lỗi khác thường gặp như nút bấm máy ảnh, bạn có thói quen nhấn giữ quá lâu làm cho nút bấm bị “chai” và sau này thường phải nhấn rất mạnh bạn mới chụp được hình.
Một phần khác là do bạn để máy ảnh ở nơi ẩm mốc, lâu ngày sẽ gây ra nấm bên trong máy ảnh.

Đối với dòng máy ảnh chuyên nghiệp

Hỏng hóc vặt ở máy pro cũng chiếm tỷ lệ rất ít. Rắc rối nhiều nhất thường là ống kính và sensor.
Ống kính là một tổ hợp các lăng kính giúp lấy cự ly xa, gần, tạo sự thuận lợi để người chụp có được những bức ảnh sắc nét. Do là bộ phận có thể tháo lắp nên ống kính không tránh khỏi tình trạng thường xuyên bị bám bụi, ẩm mốc.
Sử dụng và bảo quản không đúng cách, ống kính bẩn sẽ khiến ảnh chụp bị nhòe, nổi đốm màu. Thông thường, cứ khoảng 3 tháng, phải vệ sinh ống kính một lần. Bạn có thể gửi máy tới hiệu để thợi chuyên nghiệp lau với giá 30.000-50.000 đồng (lau thường) và 50.000-100.000 đồng (lau kỹ với thuốc).
Ảnh chụp không rõ nét, ngoài nguyên nhân ở ống kính thì sensor cũng là tác nhân trực tiếp. Nằm sâu phía trong máy, tiếp giáp với ống kính nên bộ phận này rất dễ bị bôi bẩn. Vệ sinh ống kính đã khó, làm sạch sensor còn khó gấp bội.

Tuyệt chiêu tự bảo quản máy ảnh

Đối với dòng máy ảnh compact

- Bảo quản bằng cách cho thiết bị vào thùng kín có gạo rang bên trong, gạo rang lên sẽ khô và háo nước nên sẽ hút hết hơi ẩm trong thiết bị, phương pháp này cũng tương tự phương pháp dùng hạt hút ẩm.
- Bảo quản bằng cách sưởi bằng đèn trái ớt là cách mà nhiều người cũng hay sử dụng, bằng cách bỏ thiết bị vào tủ có một hoặc hai đèn trái ớt và sưởi ấm liên tục. Vì chưa dùng phương pháp này nên mình chưa có kinh nghiệm, nhưng tốt nhất cũng nên mua một đồng hồ đo độ ẩm để theo dõi.
- Bảo quản bằng cách sưởi bằng tivi, phương pháp này thì rất hiệu quả và cũng theo anh thì có thể tiêu diệt cả nấm mốc do khi tivi hoạt động thì CRT phát ra một lượng từ trường nhất định. Người ta làm một cái tủ nhỏ có đáy bằng lưới và để sát trên tivi, mỗi ngày tivi họat động sẽ có tác dụng sưởi ấm thiết bị. Mình chưa thực nghịêm phương pháp này nhưng nhận thấy phương pháp này cũng hay với điều kiện là ngày nào cũng phải có người xem tivi vài tiếng thì mới có tác dụng.
- Chăm sóc cho tuổi thọ pin là một việc làm rất quan trọng. Nhiều người dùng nhận thấy chỉ sau một năm sử dụng, thời lượng pin đã giảm đi khá nhiều. Tốt nhất, không nên cắm sạc khi pin còn nhiều và sử dụng đều tất cả các viên pin (nếu có) để tránh hỏng cho những viên ít được dùng. Không cắm điện quá lâu cho mỗi lần sạc và luôn để pin còn điện năng trong trường hợp lâu không dùng đến.
Bạn có thể tham khảo các dòng máy ảnh du lịch nhỏ gọn của chúng tôi.

 Đối với dòng máy ảnh chuyên nghiệp

• Cách tự bảo quản khá đơn giản: Sau khi dùng, lấy khăn mềm lau nhẹ nhàng toàn bộ ống kính và thân máy. Cho máy vào hộp hút ẩm hoặc tủ sấy. Trường hợp mang máy ra biển thì bạn phải hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng nước biển thấm ướt vào bất kỳ bộ phận nào trên máy. Chú ý, không để cát chui vào ống kính, làm kẹt vòng xoay zoom. Nếu không để ý, xoay mạnh tay, thì ống kính bị dính cát sẽ làm gãy các cần xoay bên trong. Khi chọn mua ống kính, bạn nên chọn loại có lớp UV bảo vệ.
• Bạn có thể kiểm tra xem sensor có bẩn không bằng cách sau: Tháo ống kính ra, bật đèn sáng. Nhấn vào Menu, chọn Clean Sensor. Nhấn Set, màn hình hiện lên, khi đó bạn sẽ thấy một “con” sensor màu xanh. Nếu thấy xung quanh sensor có nhiều vết lốm đốm thì nó đã đến thời kỳ làm sạch.
• Có thể tự vệ sinh sensor theo cách sau: Dùng quả bóp hơi thổi bụi, thổi nhẹ nhàng theo chiều ngang để nếu có bám bụi thì bụi sẽ bị bắn ra ngoài. Quá trình thổi nên úp máy xuống và thổi từ dưới lên.
• Bảo quản bằng cách để thiết bị trong tủ chống ẩm, đây là phương pháp có vẻ khoa học nhất, vì có đồng hồ đo và nguyên l‎ý họat động rõ ràng, và cũng tốn tiền nhất vì giá thành của tủ từ 100USD đến vài trăm USD. Nếu có điều kiện thì đầu tư cho 1 cái tủ cũng hợp l‎ý vì với giá trị máy ảnh và ống kính lên đến hơn hàng ngàn USD thì đầu tư cho tủ chống ẩm 100USD cũng thích hợp. Khi cài đặt độ ẩm phù hợp thì tủ sẽ tự động duy trì ở độ ẩm đó nên chúng ta không bận tâm lắm cho việc theo dõi.