Quy tắc đo sáng Sunny 16

Trong nhiều trường hợp, do những lý do này khác, bạn sẽ cần điều chỉnh phơi sáng thủ công (manual). Một qui tắc hữu dụng giúp bạn điều chỉnh phơi sáng (exposure) hiệu quả là qui tắc Trời nắng 16 (Sunny 16 rule).

Với ánh sáng thuận của một ngày nắng ráo, trong khoảng thời gian 1h sau khi mặt trời mọc và trước 1h khi mặt trời lặn. Đồng thời chủ đề có độ tương phản trung bình thì khẩu độ chuẩn luôn là f/16, tốc độ chập tương đương với ISO đang sử dụng.
(tốc độ chập tương đương với ISO đang sử dụng: ví dụ ISO 400 thì tốc độ là 1/500, cũng giống như quy tắc về tốc độ an toàn tối thiểu).

Qui tắc này rất đơn giản: Trong môi trường sáng trời nắng to, đặt khẩu độ mở (apature/ f-stop) bằng f/16 và điều chỉnh tốc độ chụp (shutter speed) bằng với chỉ số ISO (hoặc giá trị gần nhất).

Ví dụ: Trời nắng (xác định bằng cách quan sát bóng nắng đậm nét) > khẩu độ mở (KĐM) = 16; ISO = 100; tốc độ cửa chập = 100

Mở rộng qui tắc này cho các trường hợp khác

Trời nắng (bóng nắng đậm rõ nét) – Sunny: f/16
Trời hơi có mây (bóng nắng nhạt, nét mờ) – Slightly overcast:f/11 (KĐM lớn hơn 1 bước so với f/16)
Trời nhiều mây (hơi có bóng nắng rất mờ) – Overcast: f/8(KĐM lớn hơn 2 bước so với f/16)
Trời rất nhiều mây (không có bóng) – Heavy overcast: f/5.6(KĐM lớn hơn 3 bước so với f/16)
Trong bóng râm ngoài trời – Open shade (không có bóng): f/4(KĐM lớn hơn 4 bước so với f/16)
Ngược sáng – Backlighting: f/11 (KĐM lớn hơn 1 bước so với f/16)

Ghi nhớ:
+ Nếu ánh sáng tạt ngang mở thêm 1 khẩu độ.
+ Với ánh sáng ngược, mở lớn thêm 2 khẩu độ
+ Nếu muốn giữ đổ bóng đen thì giữ nguyên

Kết hợp với độ nhạy ISO, ta sẽ được các giá trị phơi sáng (exposure value) tương ứng. Trong các bảng đối chiếu dưới đây, các giá trị phơi sáng trong cùng một bảng có giá trị như nhau, ví dụ 1/50 + f/22 = 1/100 + f/16.

Trong chụp phong cảnh thường sử dụng ISO 200 và theo kinh nghiệm của các nhiếp ảnh gia kỳ cựu, thì để tốc độ cửa chập ở 1/800 và khẩu độ mở f/8 cho phơi sáng tối ưu với ISO 200. Bạn nên ghi nhớ kết hợp này để làm thông số tham chiếu hiệu quả.

Qui tắc Trời nắng f/16 kết hợp ISO

Để đơn giản hóa việc tính toán khẩu độ và tốc độ, nhiều nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp thường sử dụng phiên bản trung gian của qui tắc này: Trời nắng to, ISO-100, tốc độ chụp f/500s, khẩu độ mở f/6.3. Sau đó có thể bù hoặc trừ theo đánh giá bằng mắt thường, và sử dụng các chế độ chụp Ưu tiên tốc độ (S/Tv) hoặc Ưu tiên khẩu độ (A/Av) kết hợp với chức năng Bù trừ sáng [-/+] trên máy ảnh DSLR (Exposure Compensation).

Công cụ máy ảnh giả lập sau giúp bạn hiểu thêm về qui tắc này.

Hướng dẫn:
– Chọn Lighting là trời nắng to (Sunny)
– Chọn ISO là ISO100
– Chọn chế độ chụp là Ưu tiên khẩu độ (Aperture Priority)
– Chọn khẩu độ mở (Aperture) là f/16
–> Bạn sẽ được kết quả thông báo 1/100, đúng bằng ISO đã chọn. Nếu tăng ISO lên ISO200, bạn sẽ được kết quả tốc độ là 1/200, v.v…

BẢNG TƯƠNG QUAN TỈ LỆ GIỮA KHẨU VÀ TỐC

Tra cùng màu sẽ cho ra lượng ánh sáng vào ảnh giống nhau

Khi EV giảm mà muốn giữ nguyên khẩu thì phải giảm tốc