Tiêu cự hợp lý
Thử chụp chân dung với ống kính góc rộng (10-18mm), đối tượng sẽ trông giống như họ đang ở trong một bể cá: mũi trông phồng to lên và đôi tai nhỏ bé xuất hiện. Còn với ống kính Tele (200mm +) không gian sẽ bị nén, có thể làm “bẹt” khuôn mặt trông giống như không phải là ba chiều. Để làm tôn lên vẻ đẹp trong ảnh chân dung, thông thường, ống kính phải có góc nhìn hơi phóng đại tỷ lệ lên một chút. Vì thế các tiêu cự từ khoảng 70 mm tới 135 mm là hợp lý cho thể loại này (khoảng giữa của tiêu cự ống góc rộng và ống tele). Các ống tiêu cự ngắn dù cũng có thể chụp chân dung nhưng thường phù hợp với kiểu chân dung tập thể thay vì chân dung đơn. Lưu ý, tiêu cự phù hợp ở trên áp dụng cho các máy cảm biến FX full-frame. Đối với các máy cảm biến DX phải nhân hình lên 1,5 để suy ra tiêu cự hợp lý.
Ống prime hay ống zoom
Ống tiêu cự cố định (prime) nhìn chung thường có độ sắc nét cao hơn, cho màu sắc và chi tiết hình ảnh đẹp hơn. Với các ống thông dụng có giá tầm trung hoặc phổ thông, nên chọn ống tiêu cự cố định để bảo đảm chất lượng hình ảnh. Tuy nhiên, với ống tiêu cự cố định khi chụp nhiều thể loại chân dùng cùng một đợt, người chụp sẽ phải đổi ống, tháo lắp bất tiện. Với các loại ống mang tính chuyên nghiệp, ống zoom cũng cho hình ảnh rất đẹp lại thường có khẩu độ mở lớn nên không thua kém gì ống prime, lại tiện lợi “kéo ra, thu vào” cúp hình nên luôn là lựa chọn hợp lý.
Khẩu độ tối đa
Các ống kính chụp chân dung đẹp cần có khẩu độ mở lớn để đôn độ nông sâu của ảnh. Điều này cho phép các chi tiết nền bị mờ và chú ý tập trung vào chủ đề chính. Vì thế, những ống kính chân dung phù hợp nhất thường có độ mở lớn, ít nhất f/2,8 trở lên. Độ mở lớn bên cạnh việc làm mờ hậu cảnh, tôn tiền cảnh còn cho phép chụp trong điều kiện ánh sáng yếu mà không cần dùng đến đèn flash vốn khá kỵ trong chân dung do dễ làm ảnh bị “bẹt”.
Một số lựa chọn tốt cho ống kính chụp chân dung
1. Tamron 28-75mm f/2.8 XR Di LD (Hình 1)
Điều gì làm cho ống kính này là sự lựa chọn tuyệt vời để chụp chân dung? Nó là ống kính SHARP có chiều dài tiêu cự lý tưởng để chụp ảnh chân dung trông tự nhiên nhất, khẩu độ tối đa tạo ra một độ sâu nông của trường ảnh, thậm chí có thể so sánh được với ống kính đắt hơn đáng kể của Canon.
Giá tham khảo: 340USD
Kích thước: 92 x 73mm
Trọng lượng: 510g
2. Nikon 50mm f/1.8D (Hình 2)
Về giá cả thì đây là một trong những ống kính chụp chân dung bền và đáng tin cậy nhất cho một máy ảnh Nikon. Các đánh giá, nhận xét dành cho ống kính này rất thống nhất: đó là một trong những ống kính sắc nét nhất của Nikon, có kích thước nhỏ và trọng lượng nhẹ làm cho nó dễ dàng sử dụng mọi lúc mọi nơi với máy DSLR Nikon. Thực ra, ống kính này có thể làm việc tốt trong tất các các mục đích chụp hình, nhưng sẽ đặc biệt lý tưởng để chụp chân dung.
Giá tham khảo: 110USD
Kích thước: 27.5 x 63.5mm
Trọng lượng: 145g
3. Sony 50mm f/1.4 (Hình 3)
Cũng giống như các ống kính Nikon được nhắc đến ở trên (và Pentax dưới đây), đa số các đánh giá cho rằng các ống kính chụp chân dung tốt nhất cho một máy ảnh DSLR của Sony cũng là 50mm. Trong khi một số ít đánh giá cho rằng những ống kính zoom của Sony sẽ phù hợp với túi tiền hơn, nhưng cuối cùng ống kính 50mm đã chiến thắng khi cho hình ảnh chất lượng, kích thước nhỏ gọn và trọng lượng nhẹ.
Giá tham khảo: 350USD
Kích thước: 38 x 63.5mm
Trọng lượng: 238g
4. Pentax SMCP-FA 50mm f/1.4 (Hình 4)
Đây là ống kính được rất nhiều người săn lùng bởi vì nó là một trong những ống kính sắc nét nhất của dòng máy DSLR Pentax. Có điều ống kính này thuộc hàng hiếm và rất khó để tìm mua. Nếu bạn là một người may mắn có trong tay ống kính này, bạn sẽ biết được nó mang lại hình ảnh rõ ràng, mềm mại và dễ chịu đến mức hoàn hảo như thế nào cho một bức ảnh chụp chân dung.
Giá tham khảo: 200USD
Kích thước: 37 x 65mm
Trọng lượng: 220g
5. Olympus Zuiko 14-54mm f/2.8-3.5 E-ED (Hình 5)
Nếu bạn đang tìm kiếm một ống kính chụp chân dung tốt nhất cho dòng máy DSLR Olympus thì đây là một sự lựa chọn phù hợp. Hơn nữa, nó cũng sẽ rất phù hợp khi bạn dùng với mục đích chụp phong cảnh (khi góc rộng 14mm được thiết lập). Chính điều này làm cho nó trở thành một sự lựa chọn tốt cho những người muốn tận hưởng phong cảnh trong kỳ nghỉ gia đình nhưng vẫn muốn có một số bức ảnh chụp cận cảnh gương mặt của từng người.
Giá tham khảo: 400USD
Kích thước: 88.5 x 73.5mm
Trọng lượng: 435g
Nói chung thì ảnh đã gọi là chân dung thì khuôn mặt là chính, nhiều trường hợp người ta lấy thêm một phần hay cả thân hình tùy theo mục đích của người chụp vậy thì ống kính nào thích hợp hơn cả cho mục đích này ? tất cả các loại kính đều có thể dùng để chụp ảnh chân dung nhưng không thể có 1 loại ống kính đáp ứng cho tất cả mọi trường hợp tôi nói ở trên mặc dù với kỹ thuật cắt ảnh mình vẫn có thể có từ riêng khuôn mặt đế cả thân hình . Mặc dầy vậy nhưng đặc tính chung cần có cho kính chân dung tốt theo tôi là :
1* độ rõ nét tốt để lấy càng được nhiều chi tiết của chủ đề càng tốt và ngược lại phần phụ cảnh xung quanh càng mờ nhạt càng tốt để không lôi kéo sự quan tâm làm " loãng " chủ đề
2* chụp cận cảnh mà không làm chủ đề ( mặt người chằng hạn ) bị biến dạng ( distortion )
3* mầu sắc trung thực, tấm ảnh rõ đều và ánh sáng trung thực trên toàn diện tích tấm ảnh
4* có thể dùng một cách dễ dàng cho người chụp cũng như người được chụp ( người mẫu hay người thân ) hay bị chụp ( các trường hợp người của quần chúng : chính trị gia, tài tử , hoàng gia ...) gởi các chuyên viên paparazi
Xét như vậy :
Wide-angle không tốt ở các điểm :
* Thường lấy không gian lớn với hậu quả : nhiều chi tiết thừa , ảnh phải cắt đi nhiều để thu lại tập chung vào chủ đề như thế là đã phung phí vứt đi rất nhiều Pixel trong khi với ảnh chân dung càng nhiều Pixel thì cành nhiều chi tiết + càng nhiều cá tính của nhân vật. Ngoại trừ các tấm ảnh chụp để làm đẹp nhân vật = plastische photography như các loại ảnh bầy hàng cho các người mẫu hoặc các magazine quảng cáo các đồ đạc, thương vụ.
* Depth of Field DOF quá lớn hậu cảnh thường chứa nhiều chi tiết thừa cần tránh !
* Muốn cho nhân vật chiếm phần lớn diện tích của tấm ảnh ( 1 trong những mục đích của Portrait ) phải đến rất vần chủ để nhiều khi phoảng cách trong vòng 1 thước chĩa ống kính vào người ta rất bất tiện như Hà đã nói và chắc chắn không thể làm được nếu muốn Paparazi hay muốn giữ cho người được chụp có được sự tự nhiện cần thiết.
Fisheyes ống kính rất nhanh bị problem với distorsion : mặt mũi tai mồm ... bị biến dạng cả .
Short tele với tiêu cự 85 mm thích hợp cho chân dung nửa người hay cả người , chân dung loại Head en schouder cũng dùng được nhưng dã phải đến gần chủ đề khá nhiều và DOF cũng còn khá lớn đo đó muốn loại chi tiết rác rưởi phia sau thì phải tăng Bokeh effect bằng cách mở ống kính rộng f4 hay f2,8 là chuyện thường phải làm, cũng may với tiêu cụ 85mm vấn đề rung máy cũng khong đến nỗi khó lắm để loại trừ
Midden telelens với tiêu cự 136mm đây là ống kính lý tường , magic lén để chụp Head en schouder. Nếu ở f4 -f5,6 và đừng đứng xa chủ đề quá thì khoảng rõ nét với rất đầy đủ chi tiết và beautiful Bokeh effect đã có thể đạt được. Khoảng cách gần nhất cần có đến chủ để thường từ 1,5m đến 2m rất lý tưởng cho người chụp lẫn người được chụp. Yếu điểm của các Great telelens như hình bị nén lại hầu như không gặp ở tiêu cự này. Tóm lại Grandios telelens .
Great telelens 200mm trở lên thích hợp cho paparazi work.
Giữa các Prime lens này ( lens với 1 tiêu cự nhất định ) là các zoom lens vơi tiêu cự thay đổi được trong khoảng tiêu cự cực tiểu và cực đại của ống kính, các kính này về phẩm chất quang học thường không sánh được với prime lens nhưng vì sự tiện dụng của nó chúng rất thường được xử dụng . Các phần ứng dụng cho ảnh portrait photography đối với prime lens cũng áp dụng được với zoom lens.
Tóm lại các ống kính Tele là các ống kính thích hợp cho ảnh Portrait vì nó tận dụng được tối đa diện tích của tấm ảnh = diện tích của Detector = tổng số lượng pixel = tổng số các điểm ảnh được dùng để diễn tả khuôn mặt của người chụp, điều này đưa đến hậu quả tấm ảnh sẽ trung thực nhất vì có chi tiết đầy đủ nhất , các nhiếp ảnh gia nghệ thuật trong đợi và tận dụng yếu tố này trong khi các nhà plastiche photographer thì nhiều khi phải dấu đi các chi tiết này để làm đẹp cho nhân vật trong ảnh . Mục đích khác nhau thì phương tiện xủ dụng cũng phải biến đổi theo.
Ở đây tôi cũng cần nói thêm là ống kính tele ở khoảng cách rõ của nó nó cho nhiều chi tiết nhất trong các loại ống kính vì nó dùng số pixel nhiều nhất cho việc này, nếu ảnh không rõ nét hay ít chi tiết thì đó chính là do phương cách soi sáng chủ đề : ánh sáng chiếu thẳng vào khuôn mặt sẽ làm mất nhiều chi tiết và làm cho mặt người bị dẹt lại mất phần nào chiều xâu của không gian 3 chiều, biết điều này chúng ta sẽ không lấy làm lạ rằng trong các studio ảnh người ta dùng nhiều nguồn sáng ngang , xiên mà ít khi thấy dùng một nguồn sáng dọc chiếu thẳng vào mặt của khách hàng . Nói một cách tuyệt đối như các nhà nhiếp ảnh gia portrait nhà nghề thì cái flash gắn trên máy SRL are killing ảnh Portrait.
Ý kiến bạn đọc