Hội chen làng Nga Hoàng

Thông tin chi tiết

Bắt đầu ngày mồng 6, làng diễn ra lễ rước thần. Đám rước bắt đầu từ miếu thờ nữ thần Linh Sơn Mỵ Nương. Giữa buổi tế, đang lúc ban tế lễ thành tâm cầu nguyện thì chẳng biết từ đâu đám đàn ông, thanh niên ùa lên ồn ào, chạy đến chen vai thích cánh cùng đám phụ nữ. Trẻ chen trẻ, già lấn già, xô đẩy, giằng co thành ra một hội hỗn loạn, ồn ào mà vui tươi, tràn ngập tiếng cười. Chen lấn đã đời, đột nhiên, tất cả đều im lặng, chắp tay khấn vái thần linh phù hộ cho sức khỏe dồi dào, làng xóm bình yên, người người no đủ…
Cuộc rước lại tiến hành trong trống rong cờ mở, đi quanh làng trong ánh xuân tươi rói, bất chấp năm nắng hay năm mưa. Nhưng rồi đột nhiên cuộc chen lại tái diễn, lúc này ngược lại, gái chen trai chứ không phải trai chen gái, bà già chen ông già, nữ tú chen nam thanh, chị trung niên chen anh lực điền... trong tiếng cười hả hê, vui thích.

Một lúc sau, đám rước tiếp tục như không hề xảy ra chuyện gì cho đến khi đám rước dừng chân kết thúc. Nhưng không đâu, lúc này cuộc chen lần thứ ba lại nổ ra như sấm sét. Đó là lúc phái nữ của cả làng đi tìm khách đàn ông đến dự hội mà chen... Khách trốn vào nhà cũng bị lôi ra, trèo lên cây cũng bị lôi xuống, rách khăn toạc áo cũng mặc, cứ chen ra sân ra đường, ra đình ra miếu... ra nơi nào tuỳ ý. Đáng chú ý là các cô gái vào nhà ai đang có khách, đều lễ phép thưa gửi với chủ nhà trước đã, rồi mới kéo khách ra để chen; chen trong cái thế chủ động mà lễ phép, chen trong niềm hân hoan của người chen và người được chen... Sôi động xóm làng, không ai, không gì ngăn được.

Đến ngày 11 tháng giêng, đám tế lễ long trọng diễn ra tại đình thờ thần Đống Vành, và lần này hội chen lại diễn ra tưng bừng, náo nhiệt ngay tại đình. Nam nữ lại chen nhau trong niềm vui tươi, thích thú. Mấy ngày hội chen không ít những cặp đôi đã liếc mắt đưa tình với nhau. Hay nhiều cặp có tình ý với nhau từ trước cũng nhân dịp này mà gặp gỡ và tình tự.

Tắt đèn bao lâu, tàn một tuần nhang chăng, những gì rì rầm, sống động trong bóng tối đầy khí dương hoà xuân mới, chúng ta sinh sau, chỉ tưởng tượng chứ không kịp dự... nhưng có cụ kể lại rằng những đêm tắt đèn ấy, nhỡ ra có ai nên vợ nên chồng sớm thì làng cũng không ngả vạ, mà còn giảm một nửa số tiền nộp treo cho làng, như ngầm nói đó là do thánh thần phù hộ xe duyên... Tương truyền thần Nữ và thần Nam của làng muốn tục lệ ấy được diễn ra, có thế là người mới làm ăn yên ổn.

Hội chen là một lễ hội truyền thống đậm tính nhân văn của người Việt. Ngày nay, qua thời gian nhiều tục lệ xưa cũ đã biến đổi và dần mất đi. Hội chen cũng dần mai một. Tuy nhiên, khi nhắc đến làng Nga Hoàng, người ta vẫ còn nhờ về một hội chen độc đáo mang đậm cái hồn của văn hóa Việt Nam.