Kỹ thuật chỉnh cân bằng trắng (white balance).

 

 

Vì ở trong các môi trường có màu sắc, màu trắng bị áp sắc của các màu sắc trong môi trường đó đè lên nó. Có thể mắt bạn vẫn nhận biết được màu trắng tương đối chuẩn do cơ cấu của thị giác nhưng sensor máy ảnh của bạn, chúng không giỏi thế. Chúng vẫn bị nhầm. Thế nên khi chúng ta chụp ảnh trong nhà, dưới bóng đèn dây tóc chẳng hạn, ảnh cứ vàng ệch. Và nhất là khi chụp sân khấu thì màu sắc náo loạn cả lên. Và không chỉ màu trắng, màu nào cũng bị áp sắc khi ở trong môi trường.

 

Vậy thì cân bằng trắng nghĩa là ta xác lập và định nghĩa cho máy ảnh của chúng ta biết màu trắng là thế nào. Và khi có màu trắng chuẩn rồi thì các màu sắc khác cứ tuần tự được nội suy ra đúng như thế.

 

 

Bằng cách xác lập đúng môi trường bạn đang chụp ảnh cho máy ảnh hiểu. Trên máy digital của các bạn nó có các chế độ sau:

 

- Auto WB: tự động nhưng lưu ý không phải lúc nào Auto cũng đúng được vì nó chỉ được gán dải nhiệt độ màu từ 3000K-7000K thông thường mà thôi, vượt ngoài ngưỡng đó, máy chịu thua và ngay trong khoảng ấy máy cũng không tính chính xác chi li được.

- Chỉnh WB theo các chế độ WB có sẵn: Ngoài trời, trời có mây, mưa, mù, đèn dây tóc (Tungsten), Đèn huỳnh quang, đèn flash.. Cái này thì chính xác hơn Auto một tí nhưng cũng không chính xác lắm.

- Chỉnh WB bằng nhiệt độ màu (K)

 

Nhiệt độ màu: được định nghĩa “là nhiệt độ của vật đen tuyệt đối mà bức xạ của nó cùng màu với bức xạ của Vonfram”. Nhiệt độ màu có đơn vị là độ Kelvin (độ K). Màu đen ứng với nhiệt độ màu là 0 độ K. Một điều cần chú ý phân biệt là khi nói đến nhiệt độ màu của vật thì ta đang nói tới độ sáng của vật đó, chứ không phải nhiệt độ của nó.

 

Hãy xem bảng nhiệt độ màu Kelvin trong các điều kiện ánh sáng khác nhau. Chú ý là các giá trị này chỉ mang tính tương đối do có nhiều yếu tố có thể tác động đến nhiệt độ màu. Trong điều kiện ngoài trời, góc của mặt trời và điều kiện của bầu trời (mây, sương mù, bụi…) có thể làm tăng hoặc giảm nhiệt độ màu. Ở trong nhà thì nhiệt độ màu thay đổi theo tuổi của bóng đèn, điện áp, loại hắt sáng.

 

1000K Ánh nến, đèn dầu (Candles; oil lamps )
2000K Trời tờ mờ sáng, đèn Tungsten yếu (Very early sunrise; low effect tungsten lamps)
2500K Đèn trong nhà bạn (Household light bulbs )
3000K Đèn Studio (Studio lights, photo floods)
4000K Đèn Flash đánh thẳng (Clear flashbulbs)
5000K Ánh sáng trời bình thường, ánh sáng đèn Flash điện tử (Typical daylight; electronic flash)
5500K Trời hửng nắng
6000K Trời trong,có nắng (Bright sunshine with clear sky)
7000K Trời nắng nhiều mây (Slightly overcast sky)
8000K Trời sáng trắng (Hazy sky)
9000K Trời nắng to, lác đác mây (Open shade on clear day )
11,000K Trời nắng, trong xanh (Sunless blue skies )
20,000+K Trên vùng núi, trời nắng to, lác đác mây (Open shade in mountains on a really clear day)
….
Nhận biết được bảng nhiệt độ màu, ta có thể set WB theo nhiệt độ màu K để có tấm ảnh không bị áp sắc, màu sắc của chủ thể trong ảnh lên đúng như ý muốn.

 

- Chỉnh Custom White Balance: Cách này là chính xác nhất tuy nó hơi thủ công nhưng tới nay dù máy móc tân tiến lắm rồi nhưng bạn vẫn thấy các nhà quay phim vẫn thường Cân bằng trắng bằng cách dùng một tấm giấy trắng đặt trong môi trường muốn quay để set WB.

 

Bạn chụp màu trắng ấy rồi, nhìn trong máy có thể nó đỏ quạch, nhưng không hề gì, bạn set máy: đây, cái màu đỏ quạch này là màu trắng nhé và từ đó đảm bảo màu sắc sẽ ngon lành ngay.

Chuẩn nhất là bạn dùng một tấm grey-card 18% làm chuẩn. Miếng bìa này có bán tại các camera shop. Đặt miếng bìa này phía trước ống kính sao cho nó lấp đầy khung ngắm, được chiếu sáng trực tiếp trong cùng một điều kiện ánh sáng và không bị bóng đổ của vật nào in lên. Chụp tấm bìa đó rồi nạp vào mục Custom White Balance trong trình đơn máy. Từ việc phân tích màu mẫu trung tính này, máy ảnh sẽ suy ra phải thực hiện WB như thế nào cho đúng và ghi nhận chính xác các màu sắc khác của khung cảnh.Cácn nạp như sau: Chụp mẫu xong, set WB về Custom để ứng dụng hành động vừa thao tác ban nãy. Tức là bác nhấn nút WB trên thân máy (với Canon), có các tùy chọn Auto, Sunny, Cloudy… bạn chọn mục cuối cùng là Custom. Vào Menu, tìm mục Custom WB (với Canon, nó nằm ngay dước mục Metering), nó sẽ hiện ra ảnh mẫu grey-card mà bạn vừa chụp, bấm SET – máy sẽ hỏi “Use WB data from this image for Custom WB” – OK là xong.

 

 

Trên kia các bạn đã biết cách cân bằng trắng cho đúng để chụp ảnh ra đúng màu sắc và ánh sáng. Đôi khi bạn có thể nghịch đôi chút bằng cách set WB theo ý mình để có được tấm ảnh có hiệu quả lạ về màu sắc. Cái này thì tùy mắt mỗi bạn vì thực sự về màu sắc thì chẳng ai dạy ai được. Ngay trong trường thì người ta cũng chỉ dạy về bố cục, đường nét, mảng khối, ánh sáng…. chứ chả ai dạy về màu.

 

Vài ví dụ minh họa:

The national group dance contest